Tüm dünyada olduğu gibi Türkiye’de de Merkez Bankası ana sorumluluğu para ve kur politikalarını düzenleyerek, banknot dolaşımını sağlamaktır. Ekonomideki son likidite kaynağı olarak piyasalarda bankalara ödünç para vermekte veya bankalardan ödünç para alabilen Merkez Bankası’nın ekonomideki dengeleri sağlamak ve sürdürmek için aldığı faiz kararları, önceden ilan edilmiş bir takvim çerçevesinde yapılan aylık toplantılarında alınmaktadır.

Merkez Bankası faiz oranlarını neden belirler?

Merkez Bankası’nın temel görevi, 1211 sayılı Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Kanunu’nun 25 Nisan 2001 tarih ve 4651 sayılı kanun ile değişik 4. maddesinde; “Bankanın temel amacı fiyat istikrarını sağlamaktır. Banka, fiyat istikrarını sağlamak için uygulayacağı para politikasını ve kullanacağı para politikası araçlarını doğrudan kendisi belirler. Banka, fiyat istikrarını sağlama amacı ile çelişmemek kaydıyla Hükümetin büyüme ve istihdam politikalarını destekler” olarak ifade edilmiştir.

İlgili kanun maddesine göre fiyat istikrarının sağlanması olarak belirlenen Merkez Bankası, bu amaca ulaşmak için kullanılacak araçların seçimi ve uygulama şartları açısından serbest bırakılmıştır. Bu sayede bağımsız hareket edebilen Merkez Bankası’nın para politikası para arzı, kısa vadeli faiz oranları veya kurlar gibi enflasyon üzerinde belirleyici olan değişkenlerin kontrolüne dayanır. Ancak, sermaye hareketlerinin serbest olduğu ortamlarda, merkez bankaları bu değişkenlerden sadece birini kontrol edebilir. Türkiye’de Merkez Bankası, Şubat 2001 krizi sonrası dalgalı kur rejimine geçişle birlikte kısa vadeli faiz oranlarını fiyat istikrarı, diğer bir deyişle enflasyonun düşürülmesi temel amacı çerçevesinde etkin bir para politikası aracı olarak kullanmaktadır.

Merkez Bankası faiz oranlarını neye göre belirler?

Merkez Bankası, faiz oranlarına ilişkin kararlarını tamamen enflasyonun ileride alacağı seyre ve bu seyrin hedeflenen enflasyon ile uygunluğuna bakarak almakta ve hesap verebilirlik ile şeffaflık ilkeleri gereği olarak, bu kararının nedenlerini kamuoyuna açıklamaktadır.

Merkez Bankası, faiz oranlarını belirlerken, toplam arz ve talep, ücretler, istihdam ve işgücü birim maliyetleri, kamu fiyatları, maliye politikası göstergeleri, parasal göstergeler ve kredi büyüklükleri, döviz kuru ve ödemeler dengesi gelişmeleri, uluslararası mal ve finans piyasalarındaki gelişmeler, enflasyon bekleyişlerinin seyri gibi enflasyon üzerinde belirleyici olan değişkenlerin mevcut ve gelecek dönemdeki olası hareketlerini bir bütün olarak alır.

Faiz oranlarının değişmesi piyasaları nasıl etkiler?

Merkez bankalarının para politikaları sonucunda faizleri düşürüp yükseltmesi, ülke para biriminin değerini de etkileyeceği için Forex piyasasının yüzde 80’nini oluşturan paritelerin değeri de faiz oranlarına bağlı olarak değişir. Bu sebepten dolayı, Forex piyasasında işlem yapan yatırımcıların döviz paritelerindeki para birimlerinin bağlı olduğu merkez bankasının gerçekleştirdiği açıklamaları takip etmesi paritenin yönünün belirlenmesi için çok büyük önem taşımaktadır.

Merkez bankalarının gerçekleştirdiği bu önemli açıklamaları yatırımcının dostu ve sektör lideri GCM Yatırım’ın internet sitesi www.gcmyatirim.com.tr‘yi ziyaret ederek takip edebilirsiniz.

GCM Yatırım’dan ücretsiz deneme hesabı açmak için buraya tıklayın.